حال که در هفته نیروی انتظامی قرار داریم ضمن علم بر قوت ها و آگاهی از ضعف ها، شاید بتوان کار ویژه همه رسانه ها و دستگاه ها را حمایت و حراست از حریم و اقتدار پلیس عنوان کرد؛ مهمی که اگر فرو ریزد زمینه های اجتماعی وقوع جرایم و جولان مخلان امنیت و آسایش مردم و بروز تنش های اجتماعی را فراهم می آورد...

پلیس به عنوان نیروی پیشران نظم و امنیت در تمام جوامع به عنوان نماد و نشان قدرت و اقتدار محسوب شده و پناهگاه اجتماعی افراد مظلوم و عامل رعب و وحشت مخلان امنیت و نظم جامعه قلمداد می شود. حال این پلیس اگر بخواهد در ایران به عنوان کشوری اسلامی و دارای مردمی با فرهنگ غنی وظایف و رسالت هایش را محقق کند باید صلابت، متانت، اخلاق و مهربانی را با هم تلفیق کرده و امیدآفرین برای مردم و ناامن کننده برای مجرمان باشد.

این مهم سبب می شود پلیس طبق وظیفه ذاتی و قانونی خود همواره در کنار مردم و در خط مقدم مقابله با هر اقدام ضداجتماعی، بزه و ناهنجاری باشد.

نفس حضور در خط مقدم نیز از آنجایی که همواره موضوعات اجتماعی طرفین متفاوتی دارند که هر کدام هم متحمل خسارات مادی و روانی شده اند، سبب می شود همواره اقدامات پلیسی و انتظامی منتقدان جدی و موافقان محکمی داشته باشد.

اما نکته اینجاست که پلیس تنها یکی از ۲۶ دستگاه فرهنگی کشور محسوب شده و بنا نیست نه جای این میزان دستگاه کار کند و نه پاسخگوی کم کاری سایرین باشد با این حال در بسیاری از موارد، نیروی انتظامی پیشتاز بوده و در انجام وظیفه خود نقص های دگرسازمانی را نیز جبران کرده و همین هم سبب می شود بسیار از نهادها پشت پلیس سنگر گرفته و در عین حال نوک پیکان انتقادات را نیز به سمت این مجموعه بچرخانند.

در این میان، اقدام و پایداری پلیس در انجام وظایف جز با صبر، روحیه جهادی و تلاش برای خدمت صادقانه به مردم محقق نمی شود.

«پلیس؛ امین مردم»

نيروي انتظامي همواره در مواقع بروز بحران، نقش اساسي را در حفظ نظم و امنيت ایفا کرده است و علی رغم اینکه بسیاری بر این باورند که ناجا در برخورد با ناهنجاری‌ها تنهاست که اینطور نیز هست، اما نتایج اکثر نظرسنجی های داخلی درباره رده اعتماد عمومی به دستگاه ها نشان می دهد پلیس در رده بالایی از اعتماد عمومی قرار دارد و این در حالی است که جریانات خارجی و بعضا داخلی تلاش فراوانی برای اعتبارزدایی از نیروی انتظامی کشور داشته اند.

نیروی انتظامی ایران در کنار اقدامات اجرایی و عمومی، طی یکسال اخیر شعار و هدف پلیس هوشمند؛ امین مردم را با تحقق و پیاده سازی هوشمندسازی پلیس به عنوان تحولی عظیم محقق کرده و شاهدیم این هوشمندسازی موجبات حرفه ای گرایی پلیس را نیز فراهم آورده است.

پلیس هوشمند یکی از نمادهای اقتدار نیروی انتظامی ایران است و آن را در کنار سایر پلیس های موفق دنیا قرار داده است.

پلیس مدیر میدان های اجتماعی در نبود سایر دستگاه ها

 از دیگر سو و از آنجایی که ناجا به عنوان خط مقدم اجرای قانون محسوب می شود یکی از سخت ترین کارها را برعهده دارد.

نیروی انتظامی در سیبل ناهنجاری فکری و روانی جامعه قرار دارد و باید ضمن ایجاد اعتماد در مردم و امیدوار نگه داشتن آنها، جلوی قانون شکنی آشکار را بگیرد؛ همین وظیفه باعث شده پلیس مصداق همان داستان پیرمرد و نوه اش شود که هر کسی از ظن خود یار آنها می شد. اگر با اوباش و مخلان نظم برخورد کند عده ای به او خرده گرفته و ژست حقوق بشری می گیرند، اگر برخورد نکند عده ای آن را مورد هجمه بی کفایتی قرار می دهند و عده ای نیز در هر صورت شمشیر انتقادشان را همواره بر روی گلوی پلیس قرار می دهند تا اقدام به هنگام پلیس در برخورد با جرایم را تحت تاثیر قرار دهند اما اینها همه باعث نشده که این نهاد مهم در کشور که طبق قانون وظیفه حفظ امنیت را برعهده دارد از وظیفه خود غافل شده یا از آن عقب نشینی کند.

این نیرو با ۱۸ رسته، نقش قابل توجهی در زمینه پیشگیری از وقوع جرم دارد و برای همین مهم است که پلیس پیشگیری ناجا بزرگترین فرماندهی در ناجا است، اما آیا به واقع افکار عمومی و سایر دستگاه ها در این راستا همراه پلیس هستند؟ پلیس امروز به جهت اتخاذ رویه های مختلف از سوی دستگاه های متولی کشور، باید در میدان باشد اما همین دستگاه ها در بزنگاه ها از پلیس حمایت نمی کنند و چه بسا برای کسب سرمایه اجتماعی، پشت پلیس را نیز خالی کنند.

این پلیس که امروز از آن سخن می گوییم در شرایطی که خروجی فشارهای خارجی و گاها بی تدبیری های داخلی منجر به بروز انواع بزه های اجتماعی شده، باید میدان اجتماعی را مدیریت کند. این مدیریت میدان برای نهادی که در ایجاد بزه نقشی نداشته اما عامل برخورد با آن است، خود زمینه بی مهری هایی را فراهم می کند.

پلیس و کشف علمی جرایم و دانش بنیانی

با همه آنچه گفته شد، نیروی انتظامی در راستای عمل به وظایف خود در حوزه کشف علمی جرایم و دانش بنیانی گام های مهمی برداشته و این یکی از تحولات مهم ناجا بوده است.

امروزه در دنیا پلیس آگاه، پلیسی محسوب می شود که بتواند با تلفیق علم و تجربه، با بهترین روش جرایم را کشف کرده و اقدام دقیق اجتماعی و حرفه ای داشته باشد.

همچنین نیروی انتظامی در کنار کشفیات گسترده و حجیم مواد مخدر طی سال های اخیر، در حوزه پیشگیری از آسیب ها و ناهنجارهای اجتماعی نیز گام های قابل قبولی برداشته است و دیگر به راحتی می توان گفت حوزه ای از بزه نیست که اشراف پلیس درباره آن وجود نداشته باشد اما سوال افکار عمومی این است که چرا علی رغم این میزان کشف و احاطه، باز شاهد وقوع برخی بزه ها در جامعه هستیم.

سوالی است که در پاسخ به آن باید گفت: مردم عزیز باید بدانند پلیس تنها یک بخش از اجرای قانون است؛ برای زدوده شدن چهره جامعه و کشور از بزه، باید همه دستگاه ها به وظایف خود به درستی عمل کنند. پلیس قانونا اجازه ورود به حوزه اختیارات سایر دستگاه ها را ندارد و حکم بازوی کشف جرم و تحویل برای اعمال مجازات را دارد. اقدامات پسینی و پیشینی برعهده سایر متولیان است.

پلیس رسانه محور

یکی از دلایلی که سبب حفظ سرمایه اجتماعی پلیس در میان سایر نهادها و سازمان ها شده، بهره گیری صحیح آن از رسانه به عنوان ابزار مهم عصر جامعه شبکه ای است.

زمانه ای که مردم با رسانه ها آموزش می بینند، آگاه می شوند، فریب می خورند یا هوشیار می شوند و نیروی انتظامی با علم به موقعیت و اثرات رسانه ها در زمینه فرهنگ سازی و آگاهی بخشی جهت پیشگیری از وقوع جرم، از این امکان به خوبی بهره گرفته است.

رسانه محور بودن از ویژگی های پلیس ایران است؛ هشدارها، اطلاع رسانی ها، گزارش دهی پلیس به مردم از طریق قاب رسانه به مردم سبب شده پیوند قابل قبولی بین مردم و این نهاد برقرار شده و پلیس مقتدر و مهربان نزد افکار عمومی شناخته و پذیرفته شده باشد.

این رویکرد رسانه محور در نیروی انتظامی سبب شده این بخش از حاکمیت در حوزه پیشگیری از وقوع جرم نیز توفیقات قابل قبولی داشته باشد.

مصمم برای تامین و حفظ امنیت مردم

یکی از نمادهای اقتدار پلیس، برخورد قاطع با مخلان امنیت جامعه، اراذل و اوباش و ناامن کنندگان امنیت روانی مردم است. همین اقدام البته همواره از سوی رسانه های معاند دستمایه تولید اخبار منفی و جعلی علیه پلیس برای به حاشیه بردن اقدامات مقتدرانه و ایجاد گزاره های غلط و قهرمان سازی از مجرمان بوده است.

اما پلیس در راستای عمل به وظیفه ذاتی خود و تحقق مطالبه عمومی هیچگاه بر سر تامین امنیت و آسایش مردم دچار لرزش و لغزش نشده و همواره با قوت میدان داری کرده و برای حفظ امنیت مصمم بوده و با احدی تعارف نداشته است.

پلیس در کنار این اقتدار و مصمم بودن در انجام وظایف قانونی و نهادی خود، در بزنگاه های حساس کشور از مدیریت صحیح اغتشاشات برهم زننده نظم عمومی تا کمک به مدیریت بحران هایی همچون کرونا در میدان بوده است.

اما ناجا تنها نیست اگر...

بر اساس آنچه گفته شد نیروی انتظامی شاید در پاره ای موارد در زمینه انجام وظایف تنها باشد اما به نظر باید بر روی بهره گیری از پتانسیل های اجتماعی و عمومی حساب ویژه تری باز کند. نکته اینجاست که ناجا به جامعه خدمات می دهد؛ اما آیا از ظرفیت های موجود اجتماعی برای تحقق وظایف خود بخوبی بهره می برد؟ برای ایجاد و فعال سازی حلقه های مردمی در محلات و ... برنامه ای دارد؟ همراه پلیس یا پلیس افتخاری در کدام مرحله است و چگونه می توان از ظرفیت مردم متدین و متعهد برای انجام بهتر وظیفه مخصوصا در حوزه کشف جرم بهره برد؟

از دیگر سو، ناجا علاوه بر عرصه واقعی، باید از پتانسیل های شبکه های اجتماعی برای تحقق «پلیس امین مردم» بهره بگیرد.

امروزه بیشتر هجمه علیه امنیت روانی مردم و کم اثرسازی اقدامات ناجا توسط دشمنان، توسط شبکه های اجتماعی صورت می گیرد؛ در این زمینه پلیس فتا به عنوان بازوی اجرای ناجا اقدامات قابل توجهی داشته و بعید است فردی در جامعه پیدا شود که به خدمات و هشدارها و اقدامات به هنگام این پلیس واقف نباشد اما به نظر در راستای فرهنگ سازی خصوصا در زمینه پیشگیری از وقوع جرم و معرفی عناوین و اقدامات مجرمانه بهره گیری از فضای مجازی راهگشا باشد.

حال که در هفته نیروی انتظامی قرار داریم ضمن علم بر قوت ها و آگاهی از ضعف ها، شاید بتوان کار ویژه همه رسانه ها و دستگاه ها را حمایت و حراست از حریم و اقتدار پلیس عنوان کرد؛ مهمی که اگر فرو ریزد زمینه های اجتماعی وقوع جرایم و جولان مخلان امنیت و آسایش مردم و بروز تنش های اجتماعی را فراهم می آورد؛ پلیس مقتدر، آگاه و مردم محور هم مطالبه ای جدی است و هم نیازمند حمایت جهت تحقق.*

منبع : پایگاه خبری پلیس ایران

برچسب ها : پلیس ناجا نیروی انتظامی پلیس نوپو یگان ویژه موسسه حفاظتی