گاه مشاهده می شودکه افراد یا فرزندان ما چنان دراتاق های گفتگو غرق می شوند که حتی زمان صرف ناهار یا شام را فراموش می کنند
انسانها به منظور ارتباط با خود و محیط از ساختارهای روانشناختی مختلفی استفاده میکنند. ساختارها در قالب نشانههایی دستهبندی میشوند که شامل مکانیزمهای ارتباطی زبانی و غیرزبانیاند؛ ساختارها در قالب ابزارهایی دستهبندی میشوند که در بردارنده طیف وسیعی از الگوها و روشهای رفتاری دیگری هستند که فرد به منظور ارایه عملکرد موثر درون یک فرهنگ یا جامعه آنها را فرا میگیرد و اقتباس میکند.
روی هم رفته، نشانهها و ابزارها به افراد امکان تحلیل و تفسیر اطلاعات را داده و معنا و تعامل با اشیاء، افراد و موقعیت هایی که آن ها با آن روبرو می باشند، را میسازند. زمانیکه این ابزارها، که به منظور هدایت فضایی خاص به دقت در کنار هم قرار میگیرند، با فضایی دیگری مواجه میشوند، دچار نقص شده یا کلاً از کار میافتند. در بافت اینترنت، انسانها صرفاً با ابزارهای دیجیتالی تعامل ندارد. بلکه، این ابزارها انسانها را وارد فضایی مجازی با طیفی از امکانات ارتباطی و فرهنگی میکند که در توانایی آنها جهت تعامل با فناوریهای مختلف، فرهنگ فضاهای مجازی و افرادی که با آنها مواجه میشوند، مؤثر است.
کنشهای فرهنگی گروهی و فردی آنها ممکن است با فرهنگهای مجازی فضای مجازی همخوان باشد و یا حتی نباشد. برخی محققان تا بدانجا پیش رفتهاند که میگویند جوانب اجتماعی ـ فرهنگی تعامل کامپیوتری محور انسان در انتقال معنا و ایجاد ساختاری کارآمد و مؤثر بسی مهمتر از ملاحظات فنی ارتباط است.
آسیب های اجتماعی ـ فرهنگی
درسال ۱۹۹۵، روان شناسی به نام گلدبرگ، اعتیاد جدیدی به نام اعتیاد به اینترنت را کشف کرد.این اعتیاد به سرعت رو به گسترش است وهرروز افراد جدیدی را به کام خود می کشد.گاه مشاهده می شودکه افراد یا فرزندان ما چنان دراتاق های گفتگو غرق می شوند که حتی زمان صرف ناهار یا شام را فراموش می کنند. این ها علائمی شبیه الکلی ها یامعتادان به مواد مخدر دارند.
بسیاری از آن ها از بی خوابی رنج می برند، خسته اند، روابطشان با اطرافیان و جامعه به حداقل می رسد و بیشتر حالت عصبی دارند. کمرنگ شدن وازبین رفتن رابطه عاطفی کاربر با اعضای خانواده وتبدیل آن به رابطه ای سرد مسالمت آمیز، ازدیگر اثرات نامطلوب اعتیاد به اینترنت است.
نظریه کارشناس
بنابر نظر کارشناسان اجتماعی، ضررهای اخلاقی و جسمی تلفن همراه برای کودکان غیر قابل انکار است.
بسیاری از فیلم های غیر اخلاقی و پیام های نامناسب، از طریق تلفن همراه بین کودکان پخش می شود.
دسترسی آسان به سایت های غیر اخلاقی از طریق تلفن همراه مشکل دیگری دارد که والدین با آن روبه رو هستند.
"دکتر شمسیان" متخصص اطفال معتقد است: «کودکان به دلیل قرار داشتن درسن رشد و با توجه به ارگانیسم بدن، هنگام نزدیکی به گوشی تلفن همراه در معرض خطر بیشتری نسبت به سایر افراد هستند» وی می گوید: «از آن جا که کودکان در حال رشد هستند، به امواج رادیویی واکنش بیشتری نشان می دهند.»
تحقیق یک مجله انگلیسی نشان می دهد، شرکت کنندگان در تحقیق، بعد از اختراع اسلحه، اختراع تلفن همراه را بدترین اختراع همه زمان ها می دانند.
نتایج یک بررسی پژوهشی نشان می دهد، استفاده دانش آموزان ازگوشی های تلفن همراه درمدارس موجب بروز تغییراتی در خرده فرهنگ های حاکم بر کلاس های درس می شود.
آسیب های اخلاقی
آن چه می توان در اینترنت خطرناک تر تلقی شود، ارتباطی است که از طریق اتاق های گفتگو بین افراد برقرار میشود و در برخی موارد صدمات فراوانی به وجود می آورد. این اتاق های گفت وگو که معمولا در آن ها امکان ارتباط بانام های جعلی و مجهول وجود دارد، می توانند زمینه های لازم را برای ایجاد برخی از مفاسد اجتماعی به وجود آورند و تقریبأ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد.
به جرئت می توان گفت که خطر شبکه های اجتماعی و گروه های موجود در پیام رسانهای موبایل پایه مانند تلگرام به مراتب بیشتر از سایت های غیر اخلاقی موجود در اینترنت است.
بی اطلاعی خانواده ها ازاین موضوع، خطرها یی را به آنان تحمیل می کند. از سوی دیگر، ازجمله چالشهای اساسی گسترش فناوری ارتباطات در جهان، مخصوصأ درکشورهای در حال توسعه، آسیب های فرهنگی و اجتماعی است.
قرار گرفتن درمعرض فرهنگ های گوناکون
آزادی های زیاد در یک دوره زمانی نسبتأ کوتاه
امکان دسترسی به اطلاعات غیر اخلاقی گوناگون از طریق اینتر نت
برخی از نمونه های این خطرها محسوب می شوند.
آسیب های جسمی
استفاده بیش از حد از رایانه، این آثار را به دنبال دارد:
۱- تیک ها
۲- فشار های عصبی
۳- چشم درد
۴- رکود فعالیت های معده
۵- چاقی وعدم جذب چربی ها
۶- افزایش قند خون
۷- کم شدن فعالیت کلی بدن
۸- مشکلات تنفسی
۹- افتادن سرشانه ها
۱۰- خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی
۱۱- انزوای اجتماعی
به علاوه، کودکان و نوجوانان را از یادگیری های شناختی، جسمانی و اجتماعی باز می دارد.
بازی های رایانه ای به سبب داشتن صفحات گرافیکی ،تنوع رنگ وسرعت زیاد تعویض صفحات، تأثیرات منفی روی مغز واعصاب کودکان می گذارند و از این راه، برخی اختلالات را موجب می شوند.
تأثیرات منفی رایانه بر بدن افراد، شامل:
دردهای شدید کمر
دردهای شدید دست
دردهای شدید گردن وسر
است که به صورت آرتروز ظاهر می شود وگاهی به ایجاد کیست معضلی در مچ دست می انجامد.
تلفن همراه
وسیله ای ارتباطی و مفید است که در سایه غفلت والدین، دانش آموزان و متولیان فرهنگ وآموزش، رفته رفته به یک وسیله خطرناک تبدیل می شود.
باوجود اهمیت تلفن همراه در زندگی روزمره، تحقیقات نشان دهنده آن است که استفاده بیش ازحد از تلفن همراه می تواند استرس زا باشد. برخی از مردم به طرزی بی رویه ازآن استفاده می کنندواین امر زندگی شخصی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
در عصر جهانی شدن، نظام آموزشی ما بحران های جدی را پیش رودارد لذا لازم است با بهره گیری صحیح و استفاده بهینه از فناوری های جدید ارتباطی، نظیر اینترنت و ازطریق ایجاد جذابیت در مطالب و مواد آموزشی، توانایی تولید وبازتولید اطلاعات را کسب کند، و از این طریق، نه تنها در مواجهه با این فرایند رانده نشود، بلکه در متن و بطن تحولات جهانی نقش آفرینی کند.
مدرن یا پسامدرن
از دیگر تقسیمات عمده در بحث مربوط به ماهیت و فرهنگ فضای مجازی این مسأله است که آیا اینترنت (و فناوریهای وابسته به آن) پدیده ای مدرن است یا پسامدرن؟ نویسندگان بیشماری گسترش فناوریهای اینترنتی و فضای ارتباطی جدید ساخته شده توسط آنها را صرفاً به مثابه تجلی ایدههای مدرن به شکل ابزار و تکنیک که بطور قطع درایدهآلهای جمهوری خواهانه و انقلابی، آزادی، برابری و برادری نهفته است، مورد بررسی قرار دادهاند.
اسکوبار با تأکید بر همخوانی فناوریهای رایج با انقلابهای فرهنگی موجود، مبانی فرهنگی غربی توسعه فناوری را مورد بررسی قرار می دهد، گانکل نیز با تاکید برهمین مسأله معتقد است که منطق فضای مجازی صرفاً عبارت است از بسط و گسترش استعمار اروپایی. از نگاه کستلز فرهنگ مجازی برخاسته از فرهنگ برتر علمی و تکنولوژیکی، در فهرست مأموریت غلبه بر جهان قرار داشت.
ارول معتقد است که بحث درخصوص پسامدرن بودن، ابراز فراموشی نسبت به گذشته است و مدعی است که فضای مجازی و فناوریهای مجازی دنباله همان تصویرگری رمانتیک و دهههای 1830 و 1840 است. او میگوید از قالب خارج کردن، محصول جدید دوران مدرن نیست بلکه (پدیده جدید) موفقیت تصویرگری رمانتیک بود.
نویسندگان متأخرتر، فضای فرهنگی فضای مجازی را کاملاً جدید و پسامدرن دانسته، آن را نشانگر گسستی عمده و اساسی در الگوهای فرهنگی جامعه، هویت و ارتباطات درنظر میگیرند. به عنوان مثال "وبب" معتقد است تصاویر مرزی فضای مجازی نشانه تغییریی پسامدرن از انسان محصور به یک غیرانسان نامحصور مجهز به کامپیوتر است. پوستر مدعی است فناوریهای اینترنتی فرهنگ دومی را پدید آورده است: «فرهنگی غیر از مبادلات همزمان نشانهها و صداها بین افراد.در فضای واقعی و زمینی». او پیشبینی میکند که پیامدهای فرهنگی این نوآوری، باید سبب تخریب و نابودی «مدرن» شود و برای این بافت گزاره هایی از نظریات پسامدرن اندیشمندانی نظیر فوکو، هایدگر، دلوزه، بادلیراد و دریدا را که عقاید مدرن درخصوص پیشرفت، شخصیت اصیل تعریف پذیر و وجود مبانی مطلق برای ساختار علم را به چالش کشیدهاند، را از نو تدوین میکند.
پوستر معتقد است دیدگاههای پسامدرن درخصوص زندگی و فرهنگ که فراتر از عقاید و آموزههای مربوط به ساختارهای ثابت اجتماعی ممکنست با فضای پویا، شناور و حتی به لحاظ فرهنگی متناقض با فضای مجازی، بیشترین پیوند و سازگاری را داشته باشد.
ارزشهای فرهنگ مجازی
انررسان معتقد است که "ارزشهای فرهنگ مجازی، ارزشهای گفتاری، قابل دسترس، آزاد و دارای واکنش سریع هستند". کستلز معتقد است که «فرهنگ هکری» اساس فرهنگ مجازی است و ارزشهای شایستهسالارانه، مفهوم اولیه جامعه مجازی و آزادی فردی بالایی را به همراه دارد. جوردن مدعی است که فرهنگ مجازی، نیرویی است که فرهنگ، سیاست و اقتصاد را میسازد و «قدرت فناوری» را قدرتی تعریف میکند که نظام هنجاری فرهنگ مجازی را شکل میدهد. او در سال 2001 همانند کستلز، زبان انگلو-آمریکایی و فرهنگ متعصبانه فضای مجازی را که به اعتقاد او اساسش بر رقابت و صور اطلاعاتی لیبرال و ایدئولوژیهای آنارشیستی استوار است را بررسی کرد.
گرایشات آینده
درحال حاضر در ادبیات فرهنگ مجازی موجود بین نظریاتی که بیانگر ورود فرهنگهای پیشین [به فضای مجازی] هستند و نظریاتی که انتظار ساخته شدن فرهنگی جدید را در فضای مجازی دارند،تنش وجود دارد.نظریهپردازان دسته اول، مایلند ابتدا گروههایی که در فضای مجازی از تعاریف فرهنگی(و معمولاً قومی) جزمی یابنیادین استفاده میکنند را شناسایی وطبقهبندی کنند، سپس به بررسی شیوههای وارد کردن، تحمیل کردن و یا از دست دادن کنشهای فرهنگی در فضای مجازی بپردازند.آنگاه تحلیلهای سیاسی ـ اجتماعی بر مبنای این طبقهبندیها صورت میگیرد.
بکارگیری چنین تعاریف ثابتی از فرهنگ راه را برای برخی حملات به توسعه به اصطلاح«نسخه های» فرهنگی مناسب فضاهای آنلاین و تعاملهای انسان ـ کامپیوتر هموار میکند. اما، چالشی که هنوز وجود دارد، فقدان نظریهای دقیق درخصوص فرهنگ است که تحلیل پیچیدگیهای واقعی فرهنگی مجازی و جوامع مجازی را میطلبد و بعلاوه این فقدان، فناوری و طراحی ابزار را هدایت میکند. اما اخیراً برخی نظریهپردازان، سودمندی الگوهای ثابت و «طبقهای» یا تعاریف فرهنگ را زیر سؤال میبرند. در عین حال عبدالنور-نوسرا معتقد است که بررسی ساخت فرهنگ در شبکه دشوار است.بنسان و استندینگ نظریه سیستمهای کاملاً جدید فرهنگی را ارایه کردهاندکه فرهنگ را مؤکداً سیستمی نامریی قلمداد می کند تا مجموعهای از مقولات و طبقات.
مهمتر اینکه، نظریهپردازان پسامدرنی نظیر پوستر معتقدند که اینترنت نظریه فرهنگی و اجتماعی خاص خود را میطلبد.نظریه مشترک بین این نظریات ناظر به ماهیت پویای فرهنگ و نقش افراد به مثابه عاملهای فعال در ساخت فرهنگ آنلاین یا آفلاین است.
نتیجه گیری
هرگاه انسانها در خلال زمان با یکدیگرتعامل برقرار می نمایند، فرهنگهای جدید به وجود می آیند. در فضای مجازی، فناوریهای کامپیوتری شبکه ای، فرایندهای ساختار فرهنگی را شکل می دهند (یا مانع می گردند یا بلوکه می کنند) و شکل گیری این فرایند را تسهیل می بخشند. اگرچه مباحثات درخصوص ماهیت فرهنگ مجازی به افراط کشیده می شود،اما یک نکته به شدت واضح و مبرهن است: در حوزه تعامل کامپیوتر-انسان، دیگر زمان کافی و مقتضی برای تمرکز بر تعامل میان ماشین و انسان وجود ندارد. هر کوششی در راستای بررسی ارتباطات انسانی شبکه ای باید تعامل انسانی را با فرهنگ های فضای مجازی در نظر گیرد که فناوریهای کامپیوتری مسبب آن بوده اند.
منبع :
پایگاه خبری پلیس ایران
برچسب ها :
اینترنت
فضای مجازی
امنیت
مراقبت
حفاظت
مراقبتی
حفاظتی
نگهبان
نگهبان محله
نیروی انتظامی
موسسه حفاظتی و مراقبتی
بادیگارد